Scenariusz optymistyczny
Bazując na naszych poprzednich postach, być może zauważyłeś, że autorzy są technooptymistami. Dotyczy to zarówno wpływu technologii na ludzkość, jak i szybkości jej wdrażania. Jak powiedział Winston Churchill: „Jestem optymistą. Bycie czymkolwiek innym nie wydaje się zbyt przydatne. Wierzymy, że wszyscy, którzy dzisiaj pracują nad rozwojem i adaptacją sztucznej inteligencji, urządzeń mobilnych, robotów, rzeczywistości rozszerzonej i innych głównych nurtów technologii, przyczyniają się do lepszej przyszłości. Filozofię tę podziela m.in Pitch Avatar zespół, do którego mamy zaszczyt należeć oraz, o ile nam wiadomo, przez większość innych firm z branży high-tech i IT. Dlatego jako ilustracje do tego tekstu wybraliśmy dzieła wybitnego artysty i marzyciela Roberta McCalla.
Co leży u podstaw naszego optymizmu? Trzy pozornie oczywiste powody:
- Rozwój technologiczny sprawia, że życie ludzi staje się lepsze. Obiektywnie w porównaniu do naszych przodków żyjemy dłużej i otacza nas znacznie większy komfort. Porównanie naszego życia z życiem naszych przodków w jaskiniach, namiotach, ziemiankach i chatach pokazuje, jak bardzo postęp poprawił nasze codzienne warunki życia. Dodaj do tego postęp w medycynie i produkcji żywności. Choć wiele osób nadal cierpi z powodu niedożywienia i braku dostępu do nowoczesnej medycyny, w porównaniu z niedawnymi czasami, kiedy większość populacji nękały głód i choroby, dzisiejsza sytuacja znacznie się poprawiła. Osiągnęliśmy to przede wszystkim poprzez rozwój technologiczny. Nie wspominając o „drobnych” postępach, takich jak edukacja i transport. Niewielu z nas myśli o czasach, gdy przebycie pięćdziesięciu kilometrów było poważną podróżą, a osobę, która umiała pisać i przeczytała trzydzieści książek, uważano za wykształconą.
- Postęp, zwłaszcza technologiczny, poszerza i stwarza nowe możliwości realizacji intelektualnej i twórczej. Dziś miliardy ludzi są wolne od konieczności dziedziczenia wyczerpującej fizycznie, monotonnej i szybko wyczerpującej pracy rodziców. Era rewolucji przemysłowej, kiedy ludzie byli przedłużeniem maszyn lub przenośników taśmowych, szybko odchodzi w przeszłość. Każdego roku postęp tworzy więcej stanowisk pracy dla umysłów i kreatywności, dając początek całym sektorom gospodarki. Klasycznym przykładem są gry komputerowe. To, co zaczęło się jako produkt uboczny IT, stało się głównym fenomenem kulturowym zapewniającym rozrywkę miliardom. Dla wielu e-sport stał się zawodem, a tworzenie gier wysoce dochodową branżą. Łatwo zauważyć, że postęp stale zmierza w stronę uwolnienia człowieka od monotonnej, ciężkiej, niebezpiecznej i rutynowej pracy, pozostawiając mu jedynie zadania intelektualne i twórcze.
- Żadna z zakrojonych na szeroką skalę negatywnych przewidywań panikarzy się nie sprawdziła. Sceptycy przewidzieli wszystko, od wzajemnego zniszczenia w superwojnie, ekoapokalipsy i wyginięcia ludzkości przez sztucznie stworzone wirusy, po powstania maszyn, zombie w telefonach komórkowych i dyktaturę technokorporacji. Wszystko to pozostaje w narracjach dystopijnych i cyberpunkowych. Nie wymyśliliśmy nawet poważnej religii technologicznej. Chociaż można argumentować, że negatywne prognozy i scenariusze służyły jako znaki ostrzegawcze, prawdopodobnie zapobiegające skokowi ludzkości w otchłań, bardziej prawdopodobne jest, że nasz gatunek posiada zbiorowy instynkt samozachowawczy, utrzymujący nas w rozsądnych granicach. Dobrym przykładem jest wciąż funkcjonujący system traktatów i ograniczeń związanych z bronią nuklearną i energią atomową. Albo trwająca, choć powolna i żmudna, ekologiczna zmiana w kierunku bardziej przyjaznych środowisku technologii produkcji. Krótko mówiąc, wszystkie apokaliptyczne przepowiednie pozostają równie niezrealizowane, jak twierdzenia XIX-wiecznych alarmistów, że miasta utoną w końskim łajnie. Jak widać nic takiego się nie wydarzyło dzięki postępowi technologicznemu.
Autorzy oczywiście rozumieją, że technologia nie zbuduje „raju na ziemi”. Uznajemy, że w dającej się przewidzieć przyszłości nadal będzie nierówny dostęp do korzyści i korzyści, jakie one zapewniają. Zawsze znajdą się tacy, którzy będą chcieli wykorzystać postęp do celów przestępczych. I oczywiście nie będzie możliwe całkowite wyeliminowanie wszystkich zagrożeń związanych z wdrażaniem i wykorzystaniem nowych technologii. Ale nic z tego nie jest powodem, aby bać się postępu lub sztucznie go utrudniać.
Jak to będzie wyglądać?
W poprzednich trzech częściach naszej serii o futuryzmie opisaliśmy, jak mogą rozwijać się smartfony, rzeczywistość rozszerzona i roboty, szczególnie w świetle postępu AI. Podsumowując krótko: Wierzymy, że w niedalekiej przyszłości w krajach zaawansowanych technologicznie nastąpi gwałtowne „wymieranie” wszelkiego rodzaju zawodów i zawodów opartych na pracy fizycznej i monotonnej. Znaczna część procesów, w tym handel, współpraca, wypoczynek i po prostu komunikacja, przejdzie do rozszerzonej, w tym wirtualnej, rzeczywistości, zastępując Internet, jaki znamy. Większość istniejących stanowisk pracy zostanie przejęta przez roboty i agentów AI. Większość transportu publicznego i towarowego stanie się autonomiczna, przy czym udział autonomicznego transportu prywatnego będzie stale wzrastał. Większość prac domowych, od codziennego gotowania/sprzątania po naprawy, będą wykonywane przez osobiste i wynajmowane roboty serwisowe. Krótko mówiąc, agenci i roboty AI wykonają większość prac w produkcji, usługach i rutynowym zarządzaniu procesami. Dzięki tym zmianom miasta stracą na znaczeniu jako centra biznesowo-produkcyjne i przekształcą się w wygodne eko-osiedla zaprojektowane z myślą o maksymalnym komforcie i interakcji społecznych.
Nasuwa się zatem pytanie: „Co ludzie zrobią na tym świecie?” Przez stulecia modele polityczne, społeczne i gospodarcze budowano w oparciu o założenie, że większość ludzi musi przepracować znaczną część swojego życia, aby zaspokoić podstawowe potrzeby swoje i swoich dzieci. Ale jeśli inteligentne maszyny i programy wykonają całą niezbędną pracę, jak będzie wyglądać społeczeństwo? Wydaje się, że odpowiedź kryje się w tym, że zaawansowane technologicznie państwa i związki państw będą musiały radykalnie przemyśleć swoje podstawy gospodarcze. Najprawdopodobniej gospodarka będzie oparta na zasadzie bezwarunkowego dochodu podstawowego, co oznacza, że obywatele będą otrzymywać równe udziały w całkowitym dochodzie państwa.
Czy to oznacza, że ludzie staną się bezczynni, oddając się rozrywkom i przyjemnościom w rzeczywistości i praktycznie przez cały czas? Nie i jeszcze raz nie.
Po pierwsze, jesteśmy z natury skłonni chcieć więcej. A to „więcej” można zarobić, wybierając twórczy zawód intelektualny, który odpowiada naszemu gustowi. Nauka, sztuka, sport, wynalazki, filozofia i inne zajęcia wymagające tak wyjątkowo ludzkich cech, jak wyobraźnia, intuicja i poczucie piękna będą zawsze do naszej dyspozycji. Działalność intelektualna i twórcza jest dobra właśnie dlatego, że nie ma innych granic, niż te wyznaczone przez wyobraźnię. Technologie najbliższej przyszłości będą doskonałymi narzędziami samorealizacji. Dziś tylko nieliczni szczęśliwcy mogą sobie pozwolić na pracę, która przynosi im osobistą radość i satysfakcję, nie martwiąc się o jedzenie i schronienie. W najbliższej przyszłości stanie się to normą.
Po drugie, pamiętajmy, że jesteśmy istotami społecznymi. Przez długi czas ciężka praca nie pozwalała nam w pełni realizować naszego potencjału społecznego jako małżonków i rodziców, przyjaciół i członków klubu. Jako optymiści wierzymy, że czas wolny i nowe technologie wyniosą interakcję społeczną na zupełnie nowy poziom, być może tworząc jej nowe formy. Kto wie, może nowe społeczeństwo wynagrodzi interakcje społeczne dodatkowymi świadczeniami, na wzór dzisiejszych wynagrodzeń za pracę.
W każdym razie jesteśmy pewni, że czeka nas ekscytująca przyszłość. I miło nam pomyśleć, że pracujemy w polu, które ma na celu przybliżenie tego.
